Grafika – słownik, dłoń wskazująca ekran komputera i lupa

Słownik dostępności

  • Alfabet Braille’a

    System zapisu znaków przy pomocy sześciu wypukłych punktów w różnym układzie i odczytywany dotykiem, nazywany znakiem tworzącym. Coraz rzadziej wykorzystywany przez osoby niewidome ze względu na zastąpienie syntezą mowy. Bardzo istotny na etapie edukacji języka polskiego. Alfabet Braille’a służy do zapisania dowolnego języka posługującego się alfabetem łacińskim.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Audiodeskrypcja

    Dodatkowa ścieżka dźwiękowa uzupełniająca przekaz informacji w materiałach audiowizualnych. Pozwala osobie niewidomej i słabowidzącej na uzyskanie tych informacji, które dla pozostałych użytkowników są dostępne wzrokiem.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Balustrady

    Pełnią funkcję bezpieczeństwa. Zabezpieczają krawędzie elementów takich jak schody czy też mogą stanowić przegrodę pomiędzy pomieszczeniami czy ich częściami.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Czytnik ekranu

    Program komputerowy, który interpretuje informacje dostępne na monitorze komputera czy ekranie telefonu, a następnie przy pomocy syntezatora mowy lub monitora brajlowskiego przekazuje je użytkownikowi. Dedykowany osobom niewidomym, niedowidzącym. Należy do form technologii asystujących.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Deklaracja dostępności

    Jest to dokument zawierający informacje określone w ustawie o dostępności cyfrowej, który powinien zostać sporządzony wg wzoru Ministerstwa Cyfryzacji, odnoszące się do konkretnej strony podmiotu publicznego lub aplikacji mobilnej.

  • Dostęp alternatywny

    to takie działania i rozwiązania organizacyjne, które zapewnią osobie ze szczególnymi potrzebami dostęp do budynku, ale nie w sposób samodzielny lub na zasadzie równości z innymi osobami (potrzebna pomoc innej osoby), albo które nie zapewniają dostępu do budynku podmiotu publicznego, ale umożliwiają skorzystanie z usług publicznych w inny sposób (np. online).

  • Dźwig osobowy

    Jest to urządzenie o napędzie elektrycznym lub hydraulicznym. Stosowane do pionowego przemieszczania osób. Potocznie zwana winda.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Elementy dostępnościowe

    Określenie to oznacza wszystkie elementy składające się na dostępne otoczenie. Są w tej grupie zarówno elementy budynków (drzwi, korytarze, pomieszczenia, otoczenie), elementy wyposażenia (systemy informacji, meble, urządzenia wspomagające), elementy organizacji przestrzeni (ustawienie mebli), elementy organizacji funkcjonowania instytucji (regulaminy, standardy, informacji i komunikacja).

  • Focus

    miejsce, w którym znajduje się punkt akcji na stronie internetowej czy w dokumencie - może to być pozycja w menu, wskaźnik miejsca, w którym wprowadza się tekst albo przeprowadza akcję

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Inkluzywny

    czyli tworzący harmonię miejsca, przestrzeni, otoczenia dla każdego użytkownika. Używanie języka inkluzywnego umożliwia zachowanie równowagi społecznej i poszanowanie praw każdego.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Kontrast

    różnica pomiędzy dwoma kolorami (np. przedmiotem i ścianą albo napisem i tłem napisu).

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • LRV

    Light Reflectance Value – poziom odbicia światła od powierzchni. Zasady pomiaru poziomu odbicia światła zostały opisane w brytyjskiej normie BS8493:2008+A1:2010. Na podstawie wartości wskaźnika LRV można m.in. prawidłowo projektować kolorystykę wnętrza z uwzględnieniem zachowania wystarczających kontrastów pomiędzy powierzchnią podłóg, ścian, sufitów i wyposażenia. Wartości wskaźnika LRV są podawane przez wielu producentów materiałów wykończeniowych. Można je również znaleźć w brytyjskiej normie BS 8300:2009.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Miejsca odpoczynku

    Miejsca umożliwiające odpoczynek w pozycji siedzącej. Ławki z podparciami, pochwyty ułatwiające siadanie i wstawanie. Wskazane usytuowanie w pobliżu pasa ruchu pieszego w sposób niekolidujący z ruchem w przebiegu trasy wolnej od przeszkód.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Osoba słabowidząca

    osoba, która ma uszkodzony wzrok, ale to nadal on jest podstawowym lub jednym z podstawowych sposobów zbierania informacji. Różnice w widzeniu kształtów, kolorów, ocenie odległości mogą być bardzo duże.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Osoby ze szczególnymi potrzebami

    Osoby starsze, osoby z niepełnosprawnością lub inne osoby mające trwale lub czasowo naruszoną sprawność w zakresie mobilności czy percepcji (np. ludzie poruszający się przy pomocy kul, protez, wózków, słabi, chorujący, niesłyszący, niedowidzący, z trudnościami manualnymi i poznawczymi, osoby z wózkiem dziecięcym, z ciężkim bagażem itp).

  • parsowanie

    sposób w jaki przeglądarka wyświetla stronę internetową

  • Pas komunikacyjny chodnika

    Wydzielona trasa piesza. Zaleca się zachowanie minimalnej szerokości 2,0 m umożliwiając swobodne minięcie się dwóch osób, poruszających się z pomocami lub na wózkach. Lokalne zwężenie pasa nie powinno wynosić mniej niż 1,25 m, tak aby umożliwić swobodne przejście np. osobie na wózku lub pieszej wraz z psem przewodnikiem lub osobą asystującą.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Pas komunikacyjny chodnika

    Wydzielona trasa piesza. Zaleca się zachowanie minimalnej szerokości 2,0 m umożliwiając swobodne minięcie się dwóch osób, poruszających się z pomocami lub na wózkach. Lokalne zwężenie pasa nie powinno wynosić mniej niż 1,25 m, tak aby umożliwić swobodne przejście np. osobie na wózku lub pieszej wraz z psem przewodnikiem lub osobą asystującą.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Pies asystujący

    specjalnie przeszkolony pies, który może służyć jako pomoc w poruszaniu się (przede wszystkim osobom niewidomym i słabowidzącym) lub wykonywaniu innych czynności

  • Podnośnik

    Podnośnik stanowi alternatywę pokonywania biegu schodów w miejscach, gdzie zastosowanie pochylni lub dźwigu osobowego jest niemożliwe. Zapewnia jedynie minimalny poziom dostępności.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Poręcze

    Powinny pełnić funkcję zabezpieczającą przed upadkiem z wysokości oraz wygodę pokonywania schodów, różnic poziomów. Mogą być stałe lub ruchome, poziome, pionowe i poziomo-pionowe.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Projektowanie uniwersalne

    określone w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych uniwersalne projektowanie jest podstawowym, domyślnym instrumentem realizacji dostępności. Termin ten odnosi się do rozwiązań, które są użyteczne dla wszystkich ludzi w jak największym zakresie, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznych zmian.

  • Racjonalne usprawnienia

    Konieczne i stosowne modyfikacje lub adaptacje, niepociągające za sobą nieproporcjonalnych i niepotrzebnych utrudnień, które są niezbędne w określonych przypadkach dla zapewnienia osobom o szczególnych potrzebach możliwości korzystania z dóbr i usług.

  • Schody ruchome

    Urządzenie umożliwiające przewóz osób pomiędzy kondygnacjami budynku.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Skróty klawiaturowe

    dwu lub wieloprzyciskowe kombinacje klawiszy na klawiaturze, które pozwalają szybciej wykonać jakąś czynności w programach komputerowych czy obsłudze systemu.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Strefa ciszy

    Jest to wydzielony obszar w danej przestrzeni użyteczności publicznej lub środku transportu z myślą o osobach potrzebujących ciszy lub chociaż tłumienia hałasu.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Tekst alternatywny

    Opis tekstowy wszystkich elementów strony internetowej, aplikacji, dokumentu cyfrowego. Jest odczytywalny dla czytnika ekranu i służy przekazaniu tych wiadomości, które są niezbędne dla użytkowników niewidomych i słabowidzących a które przekazywane są tylko obrazem.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • TGSI

    Tactile Ground Surface Indicators. System wypukłych płytek układanych w miejscach, gdzie potrzebne są dodatkowe punkty i linie nawigacyjne dla osób niewidomych i słabowidzących. Powinien być skontrastowany z nawierzchnią nie tylko kształtem ale i kolorem.

  • Totupoint

    Urządzenie wykorzystujące głośnik i znacznik bluetooth. Umożliwia (z wykorzystaniem aplikacji na telefon) odnalezienie punktów w przestrzeni publicznej i budynkach.

  • Trasa wolna od przeszkód

    Trasa, którą mogą swobodnie poruszać się wszyscy użytkownicy wraz z uwzględnieniem osób z obniżoną sprawnością ruchową, wzrokową (brak słupków, klombów, koszy na śmieci, itp.). Trasa taka może zawierać podjazdy lub windy, o ile są one wykonane zgodnie z wymaganiami dla osób niepełnosprawnych.

    Niepełnosprawność:

    Dostępność:

  • Tyflomapa

    Mapa z wypukłymi elementami i napisami w alfabecie brajla - możliwa do odczytania dotykiem.

  • Użytkowni ekstremalny

    To taki użytkownik, który potencjalnie może mieć największe trudności w skorzystaniu z budynku, chodnika, tramwaju czy strony internetowej.

  • WCAG

    Standard przygotowany przez konsorcjum W3C obejmujący opis kryteriów sukcesu, które trzeba spełnić żeby strona internetowa, aplikacja mobilina czy dokument był dostępny dla wszystkich. Nie opisuje wymagań dotyczących technologii tylko oczekiwane rezultaty.